Wij willen onze kernactiviteiten zo goed mogelijk uitvoeren. Daarbij komen we dilemma’s tegen die onze manier van werken of keuzes beïnvloeden. Onverwachte ontwikkelingen of gebeurtenissen zorgen daarnaast dat de praktijk diffuser blijkt dan voorzien. We zijn ons hiervan bewust en proberen er van te leren. Onderstaand staan enkele bepalende dilemma’s en gebeurtenissen uit 2021 beschreven.

ONZE DILEMMA’S IN 2021

De druk om te innoveren versus de weerbarstige realiteit

Nederland verkeert al sinds 2019 in een zogenoemde stikstofcrisis. In mei van dat jaar oordeelde de Raad van State dat het overheidsbeleid om de stikstofneerslag (ook wel depositie genoemd) op natuurgebieden niet voldeed. Sindsdien is de Nederlandse overheid bezig met het maken van nieuw beleid om de neerslag van stikstof te reduceren. Dit gaat op voor zowel stikstofoxiden (NOx) dat met name door verkeer en industrie wordt uitgestoten als ammoniak (NH3) dat met name wordt geproduceerd door de landbouw. De uitwerking van dit overheidsbeleid noch de gebleken effectiviteit daarvan is duidelijk voor boeren. Dit brengt onzekerheid met zich mee. Moet er geïnvesteerd gaan worden in nieuwe stalsystemen die stikstofuitstoot voorkomen of wordt het bedrijf wellicht opgekocht of verplaatst? De landbouwsector bevindt zich daarmee in een soort Catch-22-situatie. Het is lastig om duidelijke investeringskeuzes te maken doordat de regels en de impact van beleid voor de individuele ondernemer niet duidelijk zijn. Wij voelen de druk om innovatie aan te jagen maar beseffen tegelijktijdig dat de realiteit weerbarstiger is dan ooit.

De wil om klimaatimpact te verminderen versus de afhankelijkheden in de waardeketen

In de klimaatopgaven waar we als bedrijf voor staan, zijn forse stappen en investeringen nodig. Dit gaat bijvoorbeeld over de energievoorzieningen van onze productiebedrijven of het reduceren van methaan in de kalverhouderij. Alhoewel onze ambities hiertoe groot zijn, merken we hoe afhankelijk we zijn van anderen om onze prestaties significant te verbeteren. Kijkend naar de waardeketen van de VanDrie Group zal op termijn de indirecte uitstoot van CO₂ meegenomen moeten worden in beleid. Indirecte uitstoot wordt veroorzaakt door bedrijfsactiviteiten van andere organisaties. Het betreft uitstoot door bronnen die niet in het bezit zijn van de VanDrie Group en waar we veelal geen directe invloed op kunnen uitoefenen. De VanDrie Group werkt met veel organisaties en ondernemers samen die vallen onder deze scope van indirecte uitstoot, denk aan kalverhouders, toeleveranciers of afnemers. Wij brengen de barrières in kaart en zullen dit ook delen met beleidsmakers. Tegelijkertijd willen we met onze samenwerkingspartners optrekken om de klimaatopgaven gezamenlijk op te pakken.

WAT HEBBEN WE GELEERD IN 2021

De kostprijs onder druk

In 2021 namen de kosten voor transport, energie en grondstoffen aanzienlijk toe. Zo stond weipoeder in de indexen in december 2020 op een prijs van rond de 75 euro. In 2021 was dit opgelopen tot 120 euro per 100 kilo. Eind maart 2022 lag de indexprijs al ruim op 146 euro. Voor grondstoffen nam tegelijkertijd de beschikbaarheid sterk af. In de laatste maanden van 2021 steeg de inflatie in Europa tevens flink. Sinds de invoering van de euro in 2000 stegen de prijzen in december 2021 naar een historische recordhoogte. Dit betekent dat de kostprijs in de gehele productieketen van de VanDrie Group flink onder druk stond. De verwachting in 2021 was al dat dit in 2022 niet zo maar voorbij zal zijn. Inmiddels zien we helaas dat dit het geval is. De inflatie in 2022 is verder gestegen en dit heeft ons geleerd dat langetermijnafspraken met leveranciers in de toekomst van groot belang blijven om de eigen kostprijs te drukken en rentabiliteit te behouden.

COVID-impact

2021 was voor de Nederlandse vleesverwerkende bedrijven van de VanDrie Group heftig. Drie bedrijven moesten korte tijd sluiten wegens een uitbraak van Covid-19 onder medewerkers. Publiek – private samenwerking kreeg daarmee een nieuwe dimensie; veel verschillende overheidsinstanties keken en oordeelden mee over ons gevoerde beleid. We hebben ervaren hoe belangrijk open communicatie en samenwerking dan wederom kan zijn. Dit stelde ons in staat knelpunten vlot op te pakken en extern draagvlak te realiseren voor de gekozen koers en zo veilige werkomstandigheden te borgen.