Diergezondheid en dierenwelzijn

Ons beleid

Diergezondheid en dierenwelzijn is in ons aller belang. Een dierwaardige houderij, gezonde kalveren, betere vitaliteit, goed transport, het voorkomen van stress en pijn zijn daarbij belangrijke thema’s. De inzet hierop kunnen we niet alleen, daarom werken we intensief samen met kalverhouders, dierenartsen, melkveehouders, veehandelaren en transporteurs.

Diergezondheid en dierenwelzijn in de keten

We verzekeren diergezondheid en -welzijn in onze gehele keten door dieren zorgvuldig te behandelen inclusief het verantwoord gebruik van antibiotica en het minimaliseren van ongerief door de zogenaamde Vijf Vrijheden te waarborgen (vrijheid van honger en dorst, vrijheid van discomfort, vrijheid van pijn, verwondingen en ziekten, vrijheid tot het uitoefenen van normaal gedrag en vrijheid van angsten en distress).

Goede zorg van kalveren in de kalverhouderij

Safety Guard

Voor het vastleggen van het welzijn van kalveren in onze keten is een Dierenwelzijnscode (DWC) opgenomen in Safety Guard, het kwaliteitssysteem van de VanDrie Group. In diverse schakels van onze keten wordt de naleving van deze code geregistreerd in die DWC-monitor. Het is een tool waarmee aan de hand van diergerichte indicatoren (gedrags- en gezondheidskenmerken) een betrouwbare inschatting gemaakt kan worden van het welzijn van dieren op het primaire bedrijf tot en met het moment van verdoven. De basis van de monitor is de systematiek van het Europese onderzoeksproject Welfare Quality^®. Het helpt in het verkrijgen van inzicht in het welzijn van dieren en ondersteunt in de aansturing van de houderij.

Vitaal Kalf

Vitaal Kalf is een kwaliteitsregeling waarin de hele kalverketen is opgenomen. Dit betekent dat naast de kalverhouders, ook de collecterende kalverhandelaren, verzamelcentra en be- en verwerkers deelnemen of verbonden zijn aan de regeling. Vitaal Kalf heeft als doel het houden van vitale kalveren, een goed dierenwelzijn en een maximale voedselveiligheid. De regeling kent (bovenwettelijke) voorschriften over de kwaliteit en gezondheid van het jonge kalf, de huisvesting, voer- en drinkwaterkwaliteit, bedrijfsinrichting en hygiëne. Ook regelt Vitaal Kalf de wettelijke verplichte controle op verboden stoffen. Alle Nederlandse kalverhouders waarmee de VanDrie Group samenwerkt, dienen te zijn gecertificeerd tegen Vitaal Kalf.

Voornamelijk Nederlandse kalveren

In de integratie van de VanDrie Group worden kalveren opgenomen uit de melkveehouderij. Een koe moet ieder jaar een kalf krijgen om melk te geven. De VanDrie Group koopt kalveren die bij de melkveehouder beschikbaar komen, voornamelijk de stierkalveren. Deze dieren geven immers op termijn geen melk. De kalveren in onze integratie komen voornamelijk uit Nederland, namelijk 62 procent. Dat betekent eveneens dat de VanDrie Group kalveren uit het buitenland afneemt. Uit Duitsland komt 27 procent en de resterende 12 procent van de dieren is afkomstig uit andere EU-lidstaten.

Reductie antibioticagebruik

In 2022 bedroeg de reductie van antibioticagebruik in onze keten 62,9 procent en opzichte van 2007. Dit is 1,3 procent hoger dan het behaalde resultaat over 2021.

Van melk naar meer vast voer

Voor een goede diergezondheid en dierenwelzijn is het juiste diervoeder essentieel. Waar kalveren vóór de eeuwwisseling behoorlijk eenzijdige voedering kregen, voornamelijk kalvermelk, is dat afgelopen decennia gigantisch veranderd. Gemiddeld kreeg een kalf in 2022 250 kilo kalvermelkpoeder in de vorm van melk, 360 kilo muesli en 40 kilo gehakseld stro. De verschuiving van melk naar meer vastvoer leidt tot een betere ontwikkeld magensysteem bij de kalveren en daardoor een vitaler en gezonder kalf. De pens maakt meer vitamine B aan en er zit ijzer in ruwvoer. Meer ruwvoer draagt bij aan het soorteigen gedrag herkauwen en het bevordert tegelijkertijd de gezondheid. (klinische) Bloedarmoede komt mede daardoor nauwelijks meer voor. Bloedarmoede is jarenlang een aanzienlijk probleem geweest in de kalverhouderij. Wij snappen daarom goed dat het onderwerp aan de sector ‘kleeft’. Een te laag hemoglobinegehalte in het bloed bij kalveren kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals bloedarmoede. Om de gezondheid van onze kalveren te borgen, gaan we actief bloedarmoede tegen. Dit doen we inmiddels al meerdere decennia met succes. Wij sturen actief op een aanzienlijk hogere hemoglobinegehalte dan de Europese verplichting van gemiddeld minimaal 4,5 millimol per liter.

Convenant Dierwaardige Veehouderij

Op 11 mei 2021 werd door de Nederlandse Partij voor de Dieren (PvdD) een amendement ingediend op de Wet Dieren. Het inmiddels door het Parlement en de Senaat bekrachtigde amendement is een aanscherping van het verbod op dierenmishandeling. Belangrijk onderdeel van dit amendement is dat dieren niet mogen worden aangepast aan een stalsysteem, maar het stalsysteem moet worden aangepast aan het gedrag van dieren. De regering oordeelde echter dat het amendement niet na te leven en onuitvoerbaar is. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft er daarom in november 2022 voor gekozen dat het amendement wordt ingevuld met een algemene maatregel van bestuur (AMvB) naar aanleiding van de afspraken die worden gemaakt in het Convenant Dierwaardige Veehouderij. Via Stichting Brancheorganisatie Kalversector (SBK) en de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) participeren wij in de gesprekken over dit Convenant. In de tweede kwartaal van 2023 wordt een eerste versie van het Convenant verwacht.

BVD-vrij

De rundveesector in Nederland heeft de ambitie om Bovine Virus Diarree-vrij (BVD-vrij) te worden. In 2022 is in de rundveesector via de diverse branche- en sectororganisaties hiertoe inzet gepleegd. Deze vrij-status is belangrijk want BVD tast dierenwelzijn aan. Het BVD-virus ondermijnt de algemene ziekteafweer van het dier zelf en zorgt tegelijkertijd voor nieuwe infecties die schadelijk kunnen zijn voor andere dieren in het koppel. BVD-dragers hebben namelijk geen kans op genezing, het zijn zieke dieren zonder zicht op herstel. BVD kan daarmee voor verhoogd antibioticagebruik zorgen. De BVD-aanpak heeft in de toekomst gevolgen voor de bedrijfsvoering van de VanDrie Group.

Om de goede gezondheidsstatus van de hele rundveestapel verder omhoog te brengen, wordt vanaf 2024 de BVD-status als eis toegevoegd aan het huidige Protocol Gezonde Kalveren voor overdracht van het rundveebedrijf naar een kalverhouderij verbonden aan het kwaliteitssysteem Vitaal Kalf. Vanaf 1 januari 2024 kunnen alleen kalveren die geen BVD-drager zijn, worden overgedragen naar de kalverhouderij verbonden aan het kwaliteitssysteem Vitaal Kalf. Dat betekent dat vanaf 2024:

alleen rundveebedrijven die voor BVD de status ‘vrij’ of ‘onverdacht’ hebben kalveren kunnen afzetten;
rundveebedrijven die nog niet BVD-vrij of BVD-onverdacht zijn hun kalveren alleen nog kunnen overdragen als ze via een oorbiopt of bloedmonster kunnen aantonen dat het betreffende kalf geen BVD-drager is. Dit betekent dat rundveebedrijven met status 'observatie', ’in onderzoek’, 'onbekend' of 'besmet' alleen nog kalveren kunnen afzetten als het kalf op het moment van ophalen met een gunstige BVD-virus uitslag geregistreerd staat in de database van oorbiopten- of bloedonderzoek;
handelaren alleen nog kalveren mogen meenemen die voldoen aan de huidige en hierboven genoemde BVD-eisen;
alleen nog kalveren uit BVD-vrije landen/gebieden of landen/gebieden zonder hoog BVD-risico geïmporteerd mogen worden.

Goede zorg van kalveren tijdens transport en slacht

Samen met kalverhouders en transporteurs wordt continu kennis uitgewisseld over diergedrag bij het laden, lossen en vervoer. Na een intensief traject in 2020 en 2021 hebben we wederom in 2022 actief met contractkalverhouders en transporteurs best practices gedeeld.

Daarnaast is het bij transport belangrijk om hittestress te voorkomen. In geval van hoge temperaturen nemen wij de volgende maatregelen:

De kalveren worden vroeger geladen en vervoerd en de beladingsgraad wordt verlaagd;
Als chauffeurs even moeten wachten op het terrein van onze bedrijven, dan gebruiken zij daarvoor gecreëerde schaduwplekken;
Door met een strakke tijdsplanning te werken voor de vervoeders worden wachttijden bij het lossen onze bedrijven zoveel mogelijk beperkt;
Alle kalveren worden individueel gecontroleerd bij het lossen om te bezien of alle maatregelen goed werken;
Zo veel mogelijk wordt gebruik gemaakt van klimaatgestuurde wagens om zo actief het binnenklimaat in de wagens te kunnen verbeteren;
Bij een temperatuur van 35 graden of meer vindt geen vervoer plaats.

Animal Welfare Officers

Om ook tijdens de slacht, te voldoen aan de eisen op het gebied van dierenwelzijn, zijn bij al onze vleesverwerkende bedrijven Animal Welfare Officers aangesteld. Deze medewerkers kennen het diergedrag, weten alles op het gebied van dierenwelzijn en de processen in het betreffende bedrijf. Daarnaast willen we zorgen dat naast menselijk inzicht rond dierenwelzijn, we systemen toepassen die kunnen ondersteunen in de borging. Alle vleesverwerkende bedrijven hebben daarom continu cameratoezicht. De toezichthouder kan deze beelden inzien. In 2021 is een pilot gestart bij Ekro in Apeldoorn met slim cameratoezicht die afwijkend gedrag kan signaleren – in 2022 is deze pilot voortgezet.

Dit zijn camera’s die gekoppeld zijn aan een computer waarop een programma draait dat bepaalde beelden herkent (kunstmatige intelligentie). Hiervoor werkt VanDrie Group samen met Deloitte om deze computermodellen te optimaliseren zodat ze zelfstandig incidenten kunnen traceren. Een computer kan bijvoorbeeld leren om kreupelheid te herkennen, te volle stallen te signaleren, onrust of onnodig fysiek contact tussen een medewerker en een dier.

In 2023 moet het slimme cameratoezicht worden uitgerold op andere vleesverwerkende bedrijven van de VanDrie Group. Daarnaast heeft de VanDrie Group haar beleid geconformeerd aan de gedragscode dierenwelzijn van COV. De gedragscode voorziet onder andere in een jaarlijkse training van slachterijmedewerkers, intensieve cameramonitoring, het gebruik van kunstmatige intelligentie bij de inzet van camera’s en kennisuitwisseling tussen bedrijven om het lerend vermogen te vergroten. In de gedragscode is daarnaast de verplichting opgenomen om externe specialisten de borging van het dierenwelzijn in de slachterijen te laten beoordelen.

Voortgang MVO-doelen